Besig om Main Page (onderafdeling) te wysig

=== Duitsers in Diens van die VOC ===

Jan Grobler was 'n Duitser in diens van die VOC.  Ongeveer 50% van die VOC se werknemers was van buite Nederland, en ongeveer 80% van dié buitelanders was Duitsers – dus was 40% van die VOC se totale werknemers Duitsers, wat veral in diens geneem is as as soldate (tot 60% van soldate was Duits) volgens Van Gelder<ref name=VANG>Van Gelder, Roedolf, “Het Oost-Indisch avontuur.  Duitsers in diens van de VOC (1600-1800)”</ref>.  Hy was aanvanklik in diens geneem as 'n soldaat en het in die Kaap die Goeie Hoop aangekom in 1705.  Hy was een van ongeveer 4000 Duitsers wat aangebly het in die Kaap die Goeie Hoop en 'n stamvader geword het volgens Hoge<ref name=HOGE/>.  

Daar is tot hede nog niks bekend oor Jan Grobler voordat hy 'n werknemer van die VOC geword het nie, maar ons kan 'n prentjie vorm van sy profiel uit Van Gelder se werk<ref name=VANG/>.  Slegs mans tussen die ouderdom van 18 en 40 jaar is aangestel as soldate.  Die minimum vereiste lengte was 5 voet, en die persoon moes gesond en sonder gebreke wees.  Wat die VOC in die praktyk beoog het vir indiensneming was gesonde, sterk en natuurlike energieke manne.  In Van Gelder se relatief klein data stel van 47 was die ouderdomme van 30 bekend by aansluiting.  Die jongste was 19 jaar, die gemiddeld was 24 jaar en die oudste was 32 jaar<ref group=Notas>Die minimum ouderdom van 19 jaar, gemiddelde ouderdom van 24 jaar en maksimum van 32 jaar (in Gelder se data), impliseer geboortejare vir Jan Grobler van tussen 1686, 1681 en 1673; en gegee sy jaar van sterfte in 1735, impliseer dit leeftye van tussen 49, 54 an 62.  Ek sou sê in alle waarksynlikheid was hy meer aan die jong kant by sy indiensname by die VOC.
</ref>.  Almal was ongetroud.  45 was Protestants en slegs 2 Katoliek. So vêr moontlik is slegs Protestantse Nederlanders aangestel as offisiere -Katolieke, Engelse, Franse of Skotte mag verkieslik nie gedien het as offisiere nie.

Die kaart hier onder toon die mees gebruikte roetes van Duitsland na Nederland gedurende die 17de en 18de eeu wat gebruik is deur voornemende Duitsers wat werk kom soek het by die VOC.  Die rooi pyltjie dui die ligging van Tangermünde aan wat aangegee word as die oorsprong van Jan Grobler in die [[VOC Dokumentasie|VOC dokumentasie]].  

[[File:Mees_gebruikte_routes_van_Duitsland_na_Nederland.jpg|thumb|left|400px|Mees gebruikte roetes vanaf Duitsland na Nederland verleen van Van Gelder<ref name=VANG/>]]

<br clear=all>

Op die lugfoto hier onder kan die samevloeing van die Tanger en Elbe riviere gesien word met Tangermünde op die westelike oewers.  Die hawe is op die voorgrond aan die mond van die Tanger rivier.  Die ou stad is op die oewer net noord van die samevloeing.  Dit is moontlik dat Jan Grobler vanaf Tangermünde opgevaar het met die Elbe rivier na Hamburg en weer van daar per skip na Amsterdam via die Noordzee en Zuiderzee, soos aangedui as 'n gebruiklike roete vir Duitsers na Nederland op die kaart hier bo.

[[File:Tangermunde.JPG|thumb|500px|left|Tangermünde is geleë op die westelike oewers van die Elbe en Tanger riviere se samevloeing met 'n hawe aan die mond van die Tanger op die voorgrond[https://www.google.com/maps/place/Tangerm%C3%BCnde,+Duitsland/@52.5218929,11.9779494,1713a,35y,2.25h,57.85t/data=!3m1!1e3!4m5!3m4!1s0x47af30bc5a90b3a3:0x202f8b14f355a48d!8m2!3d52.5497162!4d11.9705061]]]

Diegene wat deur die VOC in diens geneem is as matrose of soldate was oor die algemeen van die laë sosio-ekonomiese klasse wat desperaat van die hand na die mond probeer oorleef het.  Europa was gedurigdeur gewikkel in oorloë.  Daar was byvoorbeeld die tagtigjarige oorlog tussen die Sewentien Provinsies van Nederland en Spanje vanaf 1568 tot 1648[https://en.wikipedia.org/wiki/Eighty_Years%27_War], en die dertigjarige oorlog tussen Katolieke en Protestante van 1618 and 1648[https://en.wikipedia.org/wiki/Thirty_Years%27_War].  Hierdié oorlog het 8 miljoen slagoffers geëis en groot dele van Europa in puin gelê.  Die oorlog is beëindig met die Verdraë van Westphalia in 1648, maar die rampsoedige gevolge vir die gepeupel het nog lank daarna voortgeduur.  

Die gedurige oorloë het 'n heenkome gebied aan mans as soldate, wat geen ander heenkome gehad het nie<ref name=SCH1>Karel Schoeman, 'n Duitser aan die Kaap, 1724-1765, Die lewe en loopbaan van Hendrik Schoeman,Protea Boekhuis. Pretoria, 2004</ref>.  Die leëre was destyds saamgestel uit professionele soldate<ref group = Notas>In teënstelling met latere nationale leërs saamgestel deur konskripsie van die bevolking</ref> wat geswerf het van een oorlog na die volgende om hul dienste te verkoop.  Die VOC was bemagting om hulle eie leëre op die been te bring en het 'n heenkome gebied vir desperate mans wat teen 'n gasie van 9 gulde per maand (plus kos en klere) as soldaat wou diens doen. 

Die VOC het nie nodig gehad om in die buiteland te gaan werf nie – buitelanders het na Nederland gestroom op soek na werk<ref name=VANG/>.  Dié werksoekers het saamgedrom by die VOC kantore en vuis geslaan om toegang te kry wanneer die VOC aangekondig het dat hulle bemanning soek vir ‘n nuwe vloot.  Vlote is hoofsaaklik saamgestel in die Winter en in die Lente, sogenaamde Kersfees en Paasfees vlote <ref name=DAS>Dutch-Asiatic Shipping in the Seventeenth and Eighteenth Centuries deur J.R. Bruijn, F.S. Gaastra en I. Schöffer (Den Haag 1979-1987)</ref>.

Sogenaamde “zielverkopers” het as agente gedien en voornemende werksoekers gehuisves, uitgerus en dan aan die VOC gelewer as kandidate.  Indien ‘n kandidaat aanvaar is deur die VOC, was hy 150 gulde verskuldig aan die sielverkoper, vir sy losies en uitrusting<ref group=Notas>Dit is die bedrag wat bo links in die skip se soldyboek aangedui word as ‘n skuld</ref>.